Κυριακή 20 Μαΐου 2012

Η ΕΠΕΤΕΙΟΣ ΤΗΣ ΜΑΧΗΣ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ 20 ΜΑΪΟΥ 1941


http://www.kritesegaleo.gr/mache-tes-kretes-2010-1


Κυριακή, 20ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΑΠΟ Μαΐου 2012

20 Μαΐου Η Μάχη της Κρήτης

 
Ως μάχη της Κρήτης έχει επικρατήσει να ονομάζεται η εισβολή των
γερμανικών στρατευμάτων στη Κρήτη και Η Μάχη της Κρήτηςη κατάληψη της, κατά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο. Η μάχη της Κρήτης αποτέλεσε ένα σπουδαίο πολεμικό γεγονός και κράτησε 11 μέρες από τις 20-31 Μαίου του 1941. Στους Γερμανούς εισβολείς εκτός από τις Ελληνικές και συμμαχικές στρατιωτικές δυνάμεις (βρετανοί, Νεοζηλανδοί, Αυστραλοί) αντιστάθηκαν με ότι μέσο διέθεταν οι κάτοικοι της Κρήτης. Αυτή η αντίσταση των κατοίκων είναι από μόνη της ξεχωριστή για τα στρατιωτικά δεδομένα και μπορεί να συγκριθεί μόνο με την εποποιία του Στάλινγκράντ.
Το σχέδιο που οργάνωσε το Γερμανικό επιτελείο για την κατάληψη της Κρήτης είχε το κωδικό όνομα Merkur (Ερμής) και ήταν ένα προχωρημένο για την εποχή σχέδιο καθώς στηρίζονταν στην χρησιμοποίηση ενός επίλεκτου σώματος 14.000 αλεξιπτωτιστών σαν πρώτη δύναμη κρούσης, με επικεφαλής τον αντιπτέραρχο Στούντεντ αλλά και δυνάμεων τεθωρακισμένων και πεζικού που μεταφέρθηκαν στο νησί με μεταγωγικά αεροπλάνα. Γενικός διοικητής των συμμαχικών δυνάμεων είχε οριστεί ο Νεοζηλανδός Στρατηγός Φράιμπεργκ. Πρίν από την επιχείρηση της κατάληψης, η γερμανική αεροπορία είχε εξαπολήσει μεγάλης κλίμακας βομβαρδισμούς των κρητικών πόλεων και των στρατηγικών σημείων του νησιού.
Η επιχείρηση της κατάληψης ξεκίνησε το πρωί της 20ης Μαίου 1941. Η βασική επιδίωξη των επιτιθέμενων ήταν η κατάληψη των αεροδρομίων του νησιού και η δημιουργία προγεφυρωμάτων για την μεταφορά μεγαλύτερου όγκου στρατευμάτων και εξοπλισμού. Αυτό που έγινε από την πρώτη στιγμή που φάνηκε ο πρώτος Γερμανός αλεξιπτωτιστής στο κρητικό ουρανό είναι απίστευτο. Οι κρητικοί χωρίς να υπάρχει κανένα οργανωμένο σχέδιο που να τους συμπεριλαμβάνει στον αμυντικό σχεδιασμό και σχεδόν άοπλοι, αυθόρμητα, όπως έκαναν για αιώνες απέναντι στον οποιοδήποτε κατακτητή, ξεκινούν μια πεισματική άμυνα με αποτέλεσμα από το πρώτο κύμα των 3000 αλεξιπτωτιστών να μη μπορέσουν να φτάσουν στους αντικειμενικούς στόχους τους παρά ελάχιστοι.
 Οι επιτιθέμενοι καταφέρνουν να κερδίζουν κάθε βήμα με σφοδρές μάχες και τεράστιες απώλειες. Στις 27 Μαίου καταλαμβάνονται τα Χανιά και οι συμμαχικές δυνάμεις αποφασίζουν να εγκαταλείψουν το νησί. Μια αποχώρηση που ολοκληρώθηκε από τις 28 Μαίου - 1 Ιούνιου χάρη και στη βοήθεια των κατοίκων που συνέχισαν τη πεισματική άμυνα και πρόσεφεραν κάθε δυνατή βοήθεια στα συμμαχικά στρατεύματα κατά την αποχώρηση τους από το νησί. Η Μάχη της Κρήτης τελείωσε ουσιαστικά στις 31 Μαίου. Οι γερμανοί αναγκάστηκαν να δώσουν πολύνεκρες μάχες με τους υπερασπιστές της Κρήτης πράγμα που τους κόστισε 15000 νεκρούς από τα πιο επίλεκτα στρατιωτικά τους σώματα. Οι Κρητικοί συνήργησαν αποφαστικά στην εξουδετέρωση των γερμανών αλεξιπτωτιστών την πρώτη μέρα της εισβολής αλλά και σε κάθε επιχείρηση που έκαναν οι γερμανοί για να καταλάβουν οποιοδήποτε τμήμα του νησιού. Η εκδικητική μανία των γερμανών για την αντίσταση που συνάντησαν ξέσπασε σε ομαδικές εκτελέσεις Κρητικών αμέσως μετά την κατάληψη του νησιού. Στην Κρήτη τα γερμανικά στρατεύματα συνάντησαν για πρώτη φορά μια συγκλονιστική λαική αντίσταση, αυτή την αντίσταση που θα συναντούσαν έκτοτε μπροστά τους σε αρκετές από τις ευρωπαικές χώρες που θα καταλάμβαναν. Η αντίσταση των Κρητικών ήταν ο προάγγελος της Ελληνικής Εθνικής αντίστασης, αλλά και της Γαλλικής και της αντίστασης των Γιουγκοσλάβων και των Ρώσων.
ImageΠάρα πολλοί ιστορικοί αναφέρονται στα λάθη της συμμαχικής ηγεσίας που δεν μπόρεσε να οργανώσει αποτελεσματικότερα την άμυνα της Κρήτης ώστε να αποτελέσει ένα απόρθητο φρούριο, αλλά πιθανά αυτό δεν ήταν στα συμμαχικά επιτελικά σχέδια και απλώς χρησιμοποίησαν την Κρήτη για να καθυστερήσουν μόνο τα γερμανικά στρατεύματα. Η σημασία της Μάχης της Κρήτης ήταν πολύ μεγάλη καθώς εξαιτίας της οι γερμανοί ματαίωσαν τα σχέδια για αντίστοιχη κατάληψη της Κύπρου και της μέσης Ανατολής, αλλά καθυστέρησαν και την εφαρμογή των σχεδίων για την κατάληψη της Σοβιετικής Ένωσης. Οι μεγάλες απώλειες του επίλεκτου σώματος των αλεξιπτωτιστών έπεισαν το γερμανικό επιτελείο ότι δεν έπρεπε να το ξαναχρησιμοποιήσουν σε άλλη μεγάλη επιχείρηση. Από την άλλη μεριά η μάχη της Κρήτης έδειξε ότι η τρομερή πολεμική μηχανή που σάρωνε με μεγάλη ευκολία όλους τους ευρωπαικούς στρατούς, τα βρήκε δύσκολα μπροστά σε μερικούς αποφασισμένους Κρητικούς. Χαρακτηριστικά είναι τα παρακάτω αποσπάσματα από ριζίτικα τραγούδια εμπνευσμένα από τη μάχη της Κρήτης.
"...Χίτλερ να μην το καυχηστείς πώς πάτησες στην Κρήτη
ξαρμάτωτη την ήβρηκες και τα παιδιά τση 'λειπαν
στα ξένα πολεμούσανε πάνω στην Αλβανία..."
"... Κρήτη μ’ η Μεραρχία σου, αν ήτανε κοντά σου,
το Γερμανό θα ν’ έθαφτες μέσα στα χώματά σου.

Κρήτη μου όμορφο νησί, που ‘γραψες Ιστορία,
Δίχως στρατό πολέμησες μιαν αυτοκρατορία!


Τση Κρήτης τ’ Άγια Χώματα, όπου κι ανέν τα σκάψεις,
Αίμα παλικαριών θα βρεις, κόκκαλα θα ξεθάψεις..."
"...Οι Άγγλοι και οι Αυστραλοί, και Ζηλανδοί ομάδι,
αντάμα με τους Έλληνες πηγαίνουνε στον Άδη.
Τέτοια ψυχή, τέτοια καρδιά, και λεβεντιά δεν είδα.
Η Κρήτη σαν να ήτονε δικήτωνε πατρίδα.
Και πολεμούσανε κι αυτοί ως ότου σκοτωθήκαν,
Κι όσοι δεν αποθάνασι αιχμάλωτοι πιαστήκαν..
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΕΤΕΙΑΚΗ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΓΙΑ ΤΑ 70 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ
20 ΜΑΪΟΥ 2011(1941-2011) ΣΤΟ ΡΟΛΟ ΤΟΥ ΣΗΦΗ Ο ΒΑΣΙΛΗΣ ΣΑΜΑΡΙΤΑΚΗΣ

1941 -Η Μάχη της Κρήτης-


Με την ονομασία αυτή έμεινε στην ιστορία η αεραποβατική επιχείρηση, που επιχείρησε η Ναζιστική Γερμανία κατά της Κρήτης στις 20 Μαΐου 1941 και η οποία έληξε δώδεκα μέρες μετά, την 1η Ιουνίου, με την κατάληψη της Μεγαλονήσου. Ήταν μία από τις σημαντικότερες μάχες του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, με πολλές πρωτιές σε επιχειρησιακό επίπεδο.

Η απόφαση για την επίθεση στην Κρήτη ελήφθη από το Χίτλερ στις 25 Απριλίου 1941, λίγες μέρες μετά την παράδοση της ηπειρωτικής Ελλάδας στις δυνάμεις του Άξονα, και έλαβε την κωδική ονομασία «Επιχείρηση Ερμής» («Unternehmen Merkur»). Ήταν αμυντική και όχι επιθετική επιχείρηση, όπως αποδείχθηκε αργότερα. Οι Γερμανοί είχαν ως στόχο να εξασφαλίσουν τα νοτιοανατολικά τους νώτα, ενόψει της Επιχείρησης Μπαρμπαρόσα (Εκστρατεία στη Ρωσία) και να εξορμήσουν στη Βόρεια Αφρική, με εφαλτήριο την Κρήτη, όπως πίστευαν οι Σύμμαχοι.
Τις παραμονές της επίθεσης, οι Σύμμαχοι είχαν τακτικό πλεονέκτημα σε ξηρά και θάλασσα, ενώ οι Γερμανοί στον αέρα. Έτσι, το γερμανικό επιτελείο αποφάσισε να διεξαγάγει την επιχείρηση από αέρος με τη χρησιμοποίηση δυνάμεων αλεξιπτωτιστών σε ευρεία κλίμακα, για πρώτη φορά στην παγκόσμια στρατιωτική ιστορία. Επικεφαλής των γερμανικών δυνάμεων τέθηκε ο πτέραρχος Κουρτ Στούντεντ, 51 ετών, βετεράνος πιλότος του Α' Παγκοσμίου Πολέμου. Είχε στη διάθεσή του 1190 αεροπλάνα (πολεμικά και μεταγωγικά) και 29.000 άνδρες (αλεξιπτωτιστές και πεζικάριους), ενώ οι Ιταλοί θα συνεισέφεραν 3.000 στρατιώτες.
Την Κρήτη υπερασπίζονταν όσοι έλληνες στρατιώτες είχαν παραμείνει στο νησί και δυνάμεις της Βρετανικής Κοινοπολιτείας (Βρετανοί, Αυστραλοί και Νεοζηλανδοί στρατιωτικοί), που είχαν διεκπεραιωθεί από την κατεχόμενη Ελλάδα. Το γενικό πρόσταγμα είχε ο νεοζηλανδός στρατηγός Μπέρναρντ Φράιμπεργκ, 52 ετών, βετεράνος και αυτός του Α' Παγκοσμίου Πολέμου. Οι υπερασπιστές της Μεγαλονήσου ανήρχοντο σε περίπου 40.000, αλλά είχαν ανεπαρκή και απαρχαιωμένο οπλισμό, ιδίως οι Έλληνες.
Στην περιοχή των Χανίων είχε εγκατασταθεί ο Βασιλιάς Γεώργιος Β' και η εξόριστη Ελληνική Κυβέρνηση υπό τον Εμμανουήλ Τσουδερό. Οι Σύμμαχοι γνώριζαν με μεγάλες λεπτομέρειες το γερμανικό σχέδιο επίθεσης, αφού είχαν κατορθώσει για πρώτη φορά να σπάσουν του γερμανικό κώδικα επικοινωνιών («Επιχείρηση Αίνιγμα»). Όμως, το πλεονέκτημα αυτό δεν το εκμεταλλεύτηκαν, εξαιτίας των διαφωνιών του Φράιμπεργκ με τους ανωτέρους του στο Λονδίνο. Οι Αμερικανοί δεν είχαν εισέλθει ακόμη στον Πόλεμο.
Η γερμανική επίθεση εκδηλώθηκε στις 8 το πρωί της 20ης Μαΐου 1941, με τη ρίψη αλεξιπτωτιστών σε δύο μέτωπα: στο αεροδρόμιο του Μάλεμε και στην ευρύτερη περιοχή των Χανίων. Τα πρώτα κύματα των αλεξιπτωτιστών ήταν εύκολη λεία για τους Νεοζηλανδούς και τους Έλληνες που υπεράσπιζαν το Μάλεμε. Στις μάχες έλαβε μέρος και μεγάλος αριθμός αμάχων με ό,τι όπλο είχε στη διάθεσή του, από μαχαίρια ως όπλα από την εποχή της Κρητικής Επανάστασης.
Οι Γερμανοί δεν υπολόγισαν τη συμμετοχή αμάχων στις επιχειρήσεις
Η συμμετοχή χιλιάδων αμάχων στις επιχειρήσεις ήταν ένας παράγων που δεν είχαν υπολογίσει οι γερμανοί σχεδιαστές της επιχείρησης. Πίστευαν ότι οι Κρητικοί, γνωστοί για τα αντιμοναρχικά τους αισθήματα, θα υποδέχονταν τους Γερμανούς ως ελευθερωτές. Μία ακόμη λανθασμένη εκτίμηση της γερμανικής αντικατασκοπείας υπό τον ναύαρχο Βίλχελμ φον Κανάρις ήταν ο αριθμός των μαχητών στην Κρήτη, τους οποίους υπολόγιζαν σε μόνο 5.000 άνδρες. Στις 4 το απόγευμα της 20ης Μαΐου ένα νέο κύμα αλεξιπτωτιστών έπεσε στο Ρέθυμνο και μία ώρα αργότερα στο Ηράκλειο. Τώρα, οι μάχες διεξάγονταν σε τέσσερα μέτωπα: Χανιά, Μάλεμε, Ρέθυμνο και Ηράκλειο. Η πρώτη μέρα της Μάχης της Κρήτης έληξε με μεγάλες απώλειες για τους Γερμανούς και αβέβαια έκβαση. Ο διοικητής των γερμανικών δυνάμεων, πτέραρχος Κουρτ Στούτεντ, απογοητευμένος από την εξέλιξη των επιχειρήσεων, σκέφθηκε ακόμη και την αυτοκτονία, αναλογιζόμενος την υπόσχεση που είχε δώσει στον Φύρερ για μια εύκολη νίκη. Το βράδυ της ίδιας μέρας, μετά από μεγάλες περιπέτειες, ο βασιλιάς Γεώργιος Β' και η εξόριστη ελληνική κυβέρνηση μεταφέρθηκαν με βρετανικό πολεμικό στην Αίγυπτο.
Από τα ξημερώματα της 21ης Μαΐου οι μάχες συνεχίσθηκαν με ιδιαίτερη σφοδρότητα και στα τέσσερα μέτωπα. Οι Γερμανοί επικεντρώθηκαν στην κατάληψη του αεροδρομίου του Μάλεμε, όπως ήταν ο πρωταρχικός τους στόχος και τα κατάφεραν προς το τέλος της ημέρας. Επωφελήθηκαν από την ασυνεννοησία στις τάξεις των Συμμάχων, αλλά υπέστησαν και πάλι μεγάλες απώλειες. Ανάμεσα στους γερμανούς αλεξιπτωτιστές που κατέλαβαν το Μέλεμε ήταν μια μεγάλη προσωπικότητα του αθλητισμού και της πυγμαχίας, ο πρώην παγκόσμιος πρωταθλητής βαρέων βαρών Μαξ Σμέλινγκ, 36 ετών, που έφερε το βαθμό του δεκανέα.
Η κατάληψη του αεροδρομίου ήταν στρατηγικής σημασίας για την εξέλιξη των επιχειρήσεων. Οι Γερμανοί άρχισαν να μεταφέρουν μεγάλες δυνάμεις από την Ελλάδα και με τον σύγχρονο οπλισμό που διέθεταν ήταν θέμα χρόνου η κυριαρχία τους στη Μεγαλόνησο. Στις 28 Μαΐου οι Γερμανοί είχαν απωθήσει τις συμμαχικές δυνάμεις προς τα νότια, καθιστώντας τον αγώνα τους μάταιο. Έτσι, το Λονδίνο αποφάσισε την απόσυρση των δυνάμεων της Κοινοπολιτείας από την Κρήτη και τη μεταφορά τους στην Αίγυπτο. Όσες μονάδες δεν τα κατάφεραν, παραδόθηκαν στους Γερμανούς. Πολλοί Έλληνες μαχητές και μαζί τους 500 Βρετανοί ανέβηκαν στα απρόσιτα βουνά της Κρήτης για να συνεχίσουν τον αγώνα. Την 1η Ιουνίου, με την παράδοση 5.000 μαχητών στα Σφακιά, έπεσε η αυλαία της Μάχης της Κρήτης.
Οι απώλειες για τους Συμμάχους ήταν: 3.500 νεκροί, 1.900 τραυματίες και 17.500 αιχμάλωτοι. Οι Γερμανοί, σύμφωνα με δικά τους στοιχεία, είχαν 3.986 νεκρούς και αγνοούμενους, 2.594 τραυματίες, ενώ έχασαν 370 αεροπλάνα. Σύμφωνα, όμως, με συμμαχικούς υπολογισμούς, οι γερμανικές απώλειες ξεπέρασαν τις 16.000.
Η Μάχη στην Κρήτη ονομάστηκε και «Νεκροταφείο των γερμανών αλεξιπτωτιστών», εξαιτίας των μεγάλων απωλειών τους, γεγονός που ανάγκασε τον Χίτλερ να διατάξει τον τερματισμό κάθε αεραποβατικής επιχείρησης στο μέλλον. Από την πλευρά τους, οι Σύμμαχοι εντυπωσιάστηκαν από τις μεγάλες δυνατότητες των αλεξιπτωτιστών στη μάχη και δημιούργησαν τις δικές τους αεραποβατικές δυνάμεις.